De 5 meest voorkomende
problemen bij stoomslangen

Stoom vormt een kritische toepassing in veel bedrijfsprocessen. Het werken met stoom is echter gevaarlijk en kostbaar! Schenk daarom voldoende aandacht aan uw stoomslangen, hun koppelingen en de manier waarop ze worden gemonteerd.

De levensduur van stoomslangen wordt enerzijds bepaald door het type slang en de wijze waarop koppelingen worden gemonteerd en anderzijds hoe de gebruiker met de slangen omgaat. U verlengt de levensduur van uw slangen door een aantal regels/aanbevelingen in acht te nemen, waardoor ook de veiligheid van de gebruiker wordt gewaarborgd.

Om u te helpen met de levensduur van uw stoomslangen hebben we de 5 meest voorkomende problemen onder elkaar gezet. Wij leggen u natuurlijk graag uit hoe u deze voor blijft.

Probleem 1. Beschadiging door oververhitte stoom

Stoom bestaat in verschillende toestanden. De toestand van stoom wordt bepaald door de aanwezigheid van druk en temperatuur. We onderscheiden 3 verschillende toestanden:

1. Natte verzadigde stoom
2. Droge verzadigde stoom
3. Oververhitte stoom

Het diagram hieronder geeft, door de combinatie van werkdruk en temperatuur, aan of er sprake is van verzadigde of oververhitte stoom. Elk punt beneden de scheidingslijn 'verzadigde stoom' vertegenwoordigt heet water, elk punt boven deze lijn vertegenwoordigt oververhitte stoom.

LET OP! Ieder gebruik van boven de lijn verzadigde stoom verkort de levensduur van stoomslangen.

Verzadigde stoom kan al dan niet vrij zijn van onverdampte waterdeeltjes en kan hierdoor 'droog' of 'nat' zijn. Verzadigde en enigszins natte stoom heeft een 'smerend' effect op de rubber binnenwand van de slang. Oververhitte en dus droge stoom heeft echter de eigenschap om de rubber binnenwand verder uit te harden door het vulkanisatieproces langzaam verder te zetten. Hierdoor zal de levensduur van het rubber verkort worden.

De beste manier om schade door oververhitte stoom te voorkomen is door de grafiek hierboven te gebruiken. Houd steeds de combinatie van de werkdruk en de temperatuur van uw stoom goed in de gaten en laat de waarden niet boven de lijn uitkomen.

Probleem 2. Popcorning van de binnenwand

Popcorning is een beschadiging aan de binnenzijde van de slang. Dit verschijnsel wordt veroorzaakt doordat water(damp) wordt geabsorbeerd door de poriën van de binnenwand. Na gebruik koelt de slang af en condenseert stoom in water dat in de slang achterblijft.

Zodra de afgekoelde slang weer in gebruik genomen wordt, zet de ingesloten waterdamp uit met een factor 1600. Door deze plotselinge volumevergroting ontstaan luchtbellen in de binnenwand, waardoor het rubber uit de binnenwand wordt geblazen. De slang raakt verstopt en de stoom wordt vervuild met stukjes rubber. Het oppervlak aan de binnenzijde ziet er dan uit als popcorn, vandaar de naam.

Een gebruiksvoorschrift bij stoomslangen is, dat deze na gebruik droog geblazen dienen te worden en niet 'nat' mogen worden opgeslagen. Het droogblazen wordt Drain After Use genoemd. De praktijk leert, dat het droogblazen nagenoeg niet wordt gedaan. Hierdoor wordt de kans op popcorning vergroot.

Om dit probleem te voorkomen kunt u, naast het droogblazen, een stoomslang gebruiken die is voorzien van een geëxtrudeerde (gespoten) binnenwand. Deze gespoten binnenwand is naadloos en homogeen. Bovendien is de wand vervaardigd van een superieure gasdicht rubber, waardoor (water)damp niet in de poriën kan komen en popcorning wordt voorkomen.

Probleem 3. Roestende inlagen

Stoomslangen zijn standaard voorzien van stalen inlagen; meestal gewikkeld en soms gevlochten. Omdat de binnenwand van de meeste slangen poreus is, zoekt de stoomdamp zijn weg naar buiten. Tijdens dit proces komt de waterdamp ook in contact met de stalen inlagen, waarmee het corrosieproces wordt gestart. Omdat het roesten van de inlagen onderhuids plaats vindt en niet zichtbaar is voor de gebruiker kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan.

De stalen inlagen worden namelijk afgedekt door het rubber van de buitenwand. Als het oxidatieproces is gestart is er geen houden meer aan, zeker als de slang voor langere tijd niet meer wordt gebruikt. Het gevaar bestaat dat de inlagen zodanig zijn verzwakt dat de slang barst en hete stoom vrijkomt. Dit levert direct levensgevaarlijke situaties op voor de gebruiker.

Ook als een slang wordt toegepast met open stoom, dus vrije uitstroom, is het openbarsten van de slang aanwezig. Door het niet te stuiten proces van popcorning, zal de slang dichtslibben, met als gevolg dat minder stoom uit de slang treedt. De ervaring leert dat gebruikers de stoomdruk opvoeren om voldoende stoom uit de slang te blijven verkrijgen.

Deze drukverhoging kan het openbarsten van de slang tot gevolg hebben. De verzwakte inlagen dragen bij aan dit risico. Voorkom roestende inlagen, en daarmee gevaarlijke situaties, door het slangen te gebruiken met verzinkt stalen inlagen. De veiligheid van de gebruiker is zo vele malen hoger en de levensduur van de slang wordt sterk verlengd.

Probleem 4. Onherkenbaarheid

Stoomslangen die op de grond liggen, in gebruik zijn of op moeilijke plaatsen zijn ingebouwd zijn vaak slecht te herkennen. De gebruiker kan aan de, meestal zwarte kleur van de buitenwand, niet zien om welke slang het gaat. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren, omdat met hoge temperaturen wordt gewerkt en kans op verbranding aanwezig is.

Om gevaarlijke situaties te voorkomen dienen stoomslangen volgens de EN6134-2A norm duidelijk herkenbaar te worden gemarkeerd. Op deze markering dient belangrijke productinformatie te staan zoals de naam van de producent, de norm waar de slang aan voldoet, maximale werkdruk èn maximaal toelaatbare temperatuur.

Een stoomslang moet bovendien voorzien zijn van een rode band over de gehele lengte. Deze kleurenband is echter nagenoeg altijd een rechte band die in de richting van de slang loopt. Hierdoor kan het voorkomen dat de slang alsnog niet herkenbaar is als stoomslang. De wijze waarop de slang is opgerold of is opgeslagen bepaalt namelijk of de kleurenband zichtbaar is. Gebruik daarom een gespiraliseerde kleurenband met duidelijke tekstopdruk.

Zo is ten alle tijden te zien om wat voor slang het gaat, zelfs als de deze op moeilijk bereikbare plaatsen is ingebouwd. De gebruiker weet dan direct dat deze te maken heeft met een stoomslang en kan hiervoor passende maatregelen treffen.

Probleem 5. Stoomlekkage door losse klemmen

De oorzaak van een lekkende slang kan liggen aan een lek in de slang zelf, maar ook aan een losse de klemverbinding. Losse klemmen kunnen naast stoomverlies een gevaar opleveren voor de gebruiker als de koppeling uit de klem schiet. Gebruik onderstaande oplossingen om onnodige hoge kosten en gevaarlijke situaties te voorkomen.

Stoomslangen worden in de regel gemonteerd met zogenoemde a) stalen 'Boss klemplaten' of b) hoge druk messing klemschalen. Het is bekend dat de Boss koppelingen na verloop van tijd lekkage vertonen. Dit wordt veroorzaakt door de ovale vorm van de klemplaten en de opening waar de 2-delige platen op elkaar aansluiten.

Het probleem kan goedkoop en snel worden opgelost door de slang in te korten en de slangpilaar te voorzien van nieuwe klemplaten. Dit is echter slechts een tijdelijke oplossing, omdat hetzelfde probleem zich zal blijven herhalen. Dit heeft als gevolg dat uw slang steeds korter wordt en uw kosten zullen oplopen.

Een betere oplossing is het gebruik van messing klemschalen. Lekkage komt hierbij minder voor, maar blijft aanwezig doordat er ruimte is tussen de 2-delige schalen. Het natrekken van de bouten kan een eenvoudige oplossing zijn. Bij zowel het gebruik van Boss klemplaten en messing klemschalen geldt echter dat bij intensief gebruik de bouten en moeren kunnen loskomen. Als dit gebeurt tijdens gebruik, dan kan dat gevaarlijk zijn voor de gebruiker.

Om definitief een eind te maken aan stoomlekkage en loskomende koppelingen gebruikt u pershulzen. Het gebruik van pershulzen biedt de volgende voordelen:

1. Geen loskomende bouten en daarmee een veiligere werkomgeving.
2. Lichter in gewicht en daarom makkelijk in gebruik.
3. Geen ruimte tussen klemschalen, ook wel bekend als 'lekbrug'.
4. Perfecte grip op de inlagen, waardoor een duurzame verbinding tot stand komt.
5. Geen stoomlekkage, dus geen onnodige kosten.

Heeft u vragen over stoomslangen? Neem dan vooral contact op met één van onze specialisten. Zij kunnen u verder voorlichten en adviseren over de beste toepassing.