Lagers zijn ontworpen om zware lasten te weerstaan en de levensduur van machines te verlengen door wrijving en distributiekrachten te verminderen, maar ze zijn ook zeer gevoelig voor schokken en zware stoten. Daarom kan incorrecte hantering of onjuiste bevestiging en demontage de elementen van een lager beschadigen, wat overmatige geluids- en trillingsniveaus veroorzaakt en de lagerdraaiing beïnvloedt.

Hetzelfde kan gebeuren wanneer kleine deeltjes in het lager terechtkomen, wat leidt tot vervuiling van onderdelen of van de smeerstof. Zelfs zeer kleine vreemde deeltjes kunnen het lager vervuilen en daardoor een nadelig effect hebben op de levensduur van het onderdeel. Deze soorten lagerschade kunnen worden voorkomen door de onderdelen correct te hanteren en de juiste gereedschappen te gebruiken bij het monteren en demonteren van lagers.

ERIKS biedt een uitgebreid assortiment lagergereedschappen aan die bedoeld zijn om de lagers goed te onderhouden tijdens het gebruik en om de veilige montage en demontage van de lagers te garanderen.

Montageproces voor lagers

ALLE ONDERDELEN OP VERONTREINIGING EN BESCHADIGING CONTROLEREN

Controleer, alvorens de lagers te installeren, of ze nog steeds in de oorspronkelijke verpakkingen zitten om verontreiniging te voorkomen. Bekijk de tekeningen om de juiste oriëntatie van de lagers in hun montageposities te bepalen. Zodra u alles voorbereid heeft, pakt u de lagers uit en inspecteert u ze voordat ze worden gemonteerd. Als de lagers al eerder zijn geopend en er een risico van verontreiniging of beschadiging bestaat, wast en droogt u de lagers alvorens ze te monteren.

Controleer de omgeving van de machine waar de lagers gemonteerd worden; deze moet ook schoon, droog en stofvrij zijn. Als u behuizingen, assen of afdichtingen moet installeren, zorgt u ervoor dat ze schoon en stofvrij zijn. Controleer de smeergaten en draadgaten op sporen van stoffen uit vorige combinaties van gemonteerde componenten.

OPMERKING: nieuwe lagers zijn mogelijk bedekt met conserveermiddel. In de meeste gevallen is het niet nodig om dit af te spoelen, zolang u de buitenkant en de boring afveegt. Het is echter noodzakelijk om nogmaals te controleren of het smeermiddel dat u wilt gebruiken compatibel is met het conserveermiddel. Als dat niet het geval is, moet u het lager wassen en drogen alvorens het te monteren. Dat geldt niet voor lagers met afdichtingen en afschermingen.

Wanneer dit alles is uitgevoerd, kunt u naar de tweede stap van het proces gaan.

CONTROLEER DE TOLERANTIES VAN ALLE ELEMENTEN IN DE GEASSEMBLEERDE EENHEID

De dimensionale en geometrische toleranties van de onderdelen van de geassembleerde eenheid moeten worden gecontroleerd voordat de montage wordt gestart, omdat de prestaties van de lagers ernstig kunnen worden beïnvloed door slecht gekozen bijbehorende componenten. De toleranties van de lagers worden beschreven door tolerantieklassen, zoals gedefinieerd in de normen ISO 492 (radiale lagers) en ISO 199 (druklagers). Deze klassen zijn belangrijk, omdat ze de toepassingen van lagers beïnvloeden.

Zoals u wellicht weet, heeft de tolerantie van een lager betrekking op drie aspecten van nauwkeurigheid: de externe dimensionale nauwkeurigheid, de bewerkingsnauwkeurigheid en de loopnauwkeurigheid. De dimensionale nauwkeurigheid duidt op de externe afmetingen van het lager, zoals boringdiameter, buitendiameter, binnenringbreedte en buitenringbreedte. Deze parameter is belangrijk voor het bepalen van de passing van de as en van de behuizing in een lagereenheid.

De bewerkingsnauwkeurigheid duidt op de precisie van het productieproces en is belangrijk bij het kiezen van toleranties voor assen en behuizingen. Deze parameter meet de variatie in afmetingen bij het vergelijken van het ene lager met het andere, bijvoorbeeld variaties in de breedte van binnen- en buitenringen.

De loopnauwkeurigheid of uitloop meet de radiale uitloop en axiale uitloop voor de binnen- en buitenring, de zijdelingse uitloop voor de binnenring en de buitendiameteruitloop voor de buitenring. Deze parameter is belangrijk voor het minimaliseren van trillingen en verkeerde uitlijning in een eenheid.

OPMERKING: voor toepassingen die een gemiddelde rotatie en bedrijfstoerental vereisen, zijn lagers met een normale tolerantieklasse een goede keuze. Echter, bij toepassingen waarvoor meer precisie nodig is, moet u een lager kiezen met een nauwkeurigere tolerantieklasse. Een tolerantieklasse 6 betekent minder precisie dan een tolerantieklasse 4 en een normale tolerantieklasse is minder nauwkeurig dan een klasse 6. De tolerantieklasse van het lager moet worden gekozen op basis van de toepassingsvereisten voor de eerder genoemde parameters.

Aangezien de goede prestaties van het lager afhankelijk zijn van de passingen voor de ringen, moeten de passingen worden geselecteerd voordat het lager wordt gemonteerd. De ringen moeten goed worden ondersteund in de eenheid, maar niet te strak zitten, omdat de interne speling van het lager zal veranderen, afhankelijk van de toepassing. De speling moet dus worden aangepast aan de passingen. Dit betekent dat u naast het controleren van de toleranties er ook voor moet zorgen dat het lager de juiste speling heeft en dat de passingen niet te los of te strak zijn.

Lagermontagemethoden

Zorg ervoor dat u de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt om letsel en productverontreiniging te voorkomen, voordat u de lagers gaat monteren. Veiligheidshandschoenen, -schoenen en -brillen zorgen niet alleen voor de veiligheid van de werknemers, maar voorkomen ook de verontreiniging van lagers met vreemde deeltjes.

Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn vooral belangrijk bij het hanteren van hete of vettige lagers. Raadpleeg onze gids voor hand- en armbescherming als u hulp nodig heeft bij het kiezen van de juiste veiligheidshandschoenen voor uw bedrijf.

De keuze voor een montagemethode is afhankelijk van het lagertype en de passingen. Lagers met cilindrische boringen worden in de meeste gevallen gemonteerd door ze op de assen te drukken of door ze te verwarmen, waardoor de diameter wordt vergroot. Lagers met een conische boring kunnen direct op conische assen of cilindrische assen worden gemonteerd met behulp van conische lagerschalen.

MONTAGE VAN LAGERS MET EEN CILINDRISCHE BORING

Voor lagers met cilindrische boring wordt de binnenring eerst gemonteerd. Als het lager niet-scheidbaar is, moet de strakkere passing eerst worden gemonteerd. Als de ring scheidbaar is, wordt de binnenring afzonderlijk gemonteerd.

In beide gevallen kan de montage mechanisch worden uitgevoerd – deze procedure heet "koude montage", of door het lager vóór de montage te verwarmen – deze procedure wordt de "warme montage" genoemd. Een derde methode is de hydraulische montage, die meestal wordt gebruikt voor grote lagers.

Voor kleine lagers, d.w.z. lagers met een diameter kleiner dan 80 mm, kunnen zowel mechanische (koude) montage als warme montage worden gebruikt, maar de voorkeursmethode is de mechanische of hydraulische pers. Bij de perspassingsmethode wordt een montagegereedschap op de binnenring geplaatst, waarna het lager langzaam op de as wordt gedrukt, tot de zijkant van de binnenring tegen de as ligt.

LET OP: het gereedschap mag niet op de buitenring worden geplaatst, omdat dit het lager kan beschadigen. Aanbevolen wordt om voorafgaand aan de montage olie op het asoppervlak aan te brengen, om te zorgen voor een soepele plaatsing.

Als er geen pers beschikbaar is, kunnen kleine lagers ook worden gemonteerd met een hamer en een montagegereedschap, zoals een montagehuls met een vlak oppervlak. Dit zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de kracht over de gehele omtrek van de ring, waardoor het risico op beschadiging van het lager wordt verminderd.

Deze methode geniet ook de voorkeur als de lagers een strakke passing vereisen, maar mag nooit worden gebruikt voor grote lagers. Het montagegereedschap moet altijd op de binnenring worden geplaatst. Voor niet-scheidbare lagers die een strakke passing vereisen, wordt het montagegereedschap op beide ringen geplaatst en worden ze tegelijkertijd gemonteerd met een hydraulische pers of met een schroef.

De koude montage van zelfrichtende lagers met cilindrische boring vereist het gebruik van een tussenliggende montagering, die voorkomt dat de buitenring beweegt wanneer het onderdeel in de behuizing wordt geplaatst.

Lagers met een diameter van 80-200 mm worden beschouwd als middelgroot en die met een diameter groter dan 200 mm worden beschouwd als groot. Voor deze twee categorieën geniet warme montage de voorkeur. Warme montage van lagers met een cilindrische boring is alleen van toepassing op kleine lagers als er een zeer strakke passing nodig is. Echter, voor grote lagers is de warme montage de voorkeursmethode.

Grote lagers kunnen gewoonlijk niet worden gemonteerd zonder te worden verwarmd, omdat de kracht die nodig is om ze te installeren zeer hoog is. De temperatuur kan variëren afhankelijk van het type lager en de fabrikant. Voor SKF-lagers bijvoorbeeld zijn de aanbevolen verwarmingstemperaturen 80 °C voor afgedekte lagers (met afschermingen of afdichtingen) en 120 °C voor open lagers. Bij de warme montagemethode bestaat er een risico van oververhitting van de lagers. Daarom raadt SKF het gebruik aan van een elektrische inductieverwarming om de onderdelen gelijkmatig te verwarmen. Met deze methode wordt het lager voorverwarmd, waardoor de binnenring uitzet en gemakkelijker te installeren is.

Andere methoden, zoals het verwarmen van het lager in olie, kunnen ook worden gebruikt, maar in dat geval bestaat er een hoger risico van verontreiniging. Als er verwarmingsplaten worden gebruikt, moeten de lagers meerdere keren worden omgedraaid. Het is dus raadzaam om een ring tussen de plaat en het lager te plaatsen om schade te voorkomen. Zorg er ook voor, als de lagers afgedekt zijn, dat de afdichtingen niet in direct contact komen met de plaat.

MONTAGE VAN LAGERS MET EEN CONISCHE BORING

De lagers met een conische boring worden met een adapter of een uittrekmof gemonteerd op een conische as of op een cilindrische as. Dit wordt altijd gedaan met een interferentiepassing, waarbij de mate van interferentie wordt bepaald door hoe ver het lager omhoog wordt bewogen op een conische aszitting.

Kleine lagers met een boringdiameter kleiner dan 80 mm kunnen op de zitting worden gedreven met een lagermontagegereedschap of een borgmoer. Voor lagers die zijn gemonteerd met een adaptermof moet een haak of een slagmoersleutel worden gebruikt en voor lagers die met uittrekmoffen zijn gemonteerd, is een lagermontagegereedschap of een moer het beste gereedschap om te gebruiken.

Voor middelgrote lagers met een conische boring is het juiste lagermontagegereedschap de slagmoersleutel, maar de omhoogdrijfmethode en de olie-injectiemethode kunnen ook worden gebruikt. De laatste twee technieken gelden ook voor grote lagers. Voor lagers met boringdiameters groter dan 200 mm worden hydraulische moeren aanbevolen, en, indien van toepassing, adviseert SKF het gebruik van assen en lagerschalen met groeven en kanalen voor de olie-injectiemethode.

De installatie van grote lagers met hydraulische moeren is van toepassing op conische aszittingen, adaptermoffen en uittrekmoffen. De hydraulische moer wordt geplaatst op een schroefdraad van de as of op de schroefdraad van de mof en rust op de binnenring van het lager of op de as. Wanneer olie in de hydraulische moer wordt gepompt, wordt de zuiger in axiale richting bewogen, waardoor de binnenring omhoog in de conische boring wordt gedreven en veilig en nauwkeurig wordt gemonteerd.

Bij de olie-injectiemethode (hydraulische methode), die ook wordt gebruikt voor grote lagers met conische boring, wordt olie onder hoge druk ingespoten via kanalen en verdeelgroeven tussen het lager en de zitting. Deze olie vormt een dun laagje tussen de twee oppervlakken die wrijving vermindert, waardoor de montage gemakkelijker wordt. Houd er echter rekening mee dat bij deze procedure zowel de kanalen als de groeven al aanwezig moeten zijn, als onderdeel van het asontwerp. Als ze niet aanwezig zijn, is het noodzakelijk om de oliegroeven, aanvoerkanalen en draadverbindingen in de as of mof aan te brengen voordat u de olie-injectie uitvoert.

OVERZICHT LAGERMONTAGEMETHODEN

	Mechanische (koude) montage	Warme montage	Hydraulische montage/olie-injectie
Lagergrootte	Klein, middelgroot	Klein, middelgroot, groot	Klein, middelgroot, groot
Type zitting	Cilindrisch, conisch, adaptermof, uittrekmof	Cilindrisch	Conisch, adaptermof, uittrekmof
Gebruikte gereedschappen	Montagegereedschap, haaksleutel, slagmoersleutel	Inductieverwarming met verwarmingsplaat, warm oliebad	Hydraulische moer en pomp, omhoogdrijfmethode, olie-injectiemethode

Gereedschap voor lagermontage

U kunt de onderstaande selectietool gebruiken om snel de benodigde gereedschappen te vinden voor de montage van de lagers in uw toepassing. Door te klikken op de afbeelding of de naam van het gereedschap komt u op de productpagina terecht waar u het gereedschap gemakkelijk aan uw winkelwagen kunt toevoegen.

Cilindrische boring	Boringdiameter	Mechanische (koude) montage	Warme montage	Olie-injectie	Hydraulische montage
	Klein	Montagegereedschap	Inductieverwarming
	Middelgroot		Inductieverwarming
	Groot		Inductieverwarming
Conische boring	Klein	Haaksleutel			Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
	Middelgroot	Slagmoersleutel		Olie-injectiekit	Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
	Groot			Olie-injectiekit	Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
Adapter- mof	Klein	Haaksleutel			Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
	Middelgroot	Slagmoersleutel		Olie-injectiekit	Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
	Groot			Olie-injectiekit	Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
Uittrek- mof	Klein	Montagegereedschap			Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
	Middelgroot			Olie-injectiekit	Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode
	Groot			Olie-injectiekit	Hydraulische pomp voor omhoogdrijfmethode